Details

Een botsproef is bedoeld als kritische test van de werking en effecten van het instrumentarium van de wet en om inzicht te krijgen in de werking en de effecten van de
bijbehorende kerninstrumenten. Hierbij geldt ook nog of het snel gaat, het flexibel is, en de vraag of dit uiteindelijk leidt tot goede kwaliteit van de leefomgeving.

Met de invoering van de omgevingswet per 01-01-2024 is het aanbrengen van grond of baggerspecie in diepe plassen vergunningplichtig voor nieuwe activiteiten (en met een 3 jarige overgangsperiode voor al lopende activiteiten). Een nieuw aspect in de vergunning dat het effect van het aanbrengen op de waterkwaliteit moet worden getoetst. De KRW staat geen (tijdelijke) achteruitgang toe. Voor de toetsing is gebruik gemaakt van de immissietoetswaarde uit het handboek Immissietoets, toegepast voor twee voorbeeldlocaties.

De botsproeven die voor twee voorbeeldlocaties zijn uitgevoerd richten zich op knelpunten met betrekking tot de emissie van KRW prioritaire stoffen uit de aangebrachte bodem en de invloed op de waterkwaliteit van de betreffende diepe plassen en de aangetakte rivieren. Hierbij is zowel gekeken naar de stortfase bij het aanbrengen van grond of baggerspecie en na de steady state fase na storten.

De belangrijkste conclusies die uit de twee uitgevoerde botsproeven (Kesselse Waard – aantakking met de Maas en Ravenswaarden – aantakking met de IJssel) kunnen worden getrokken zijn:

- Voor de stortfase: Voor beide diepe plassen en de aangetakte rivieren geldt dat er meerdere stoffen zijn die de immissietoetswaarde in zowel de diepe plassen als voor de rivier overschrijden. Het storten (en in mindere mate de locatie) domineert de waterkwaliteit.
- Steady state: Ook na stort blijft de waterkwaliteit in beide plassen tot boven de immissietoetswaarde beïnvloed. Voor de rivieren zijn er veel minder stoffen die de
immissietoetswaarde overschrijding en is de overschrijding meer locatie specifiek.

Om voor de diepe plas (tijdens de stortfase) te voldoen aan de immissietoetswaarde dienen de te accepteren concentraties in de bodem een factor 10 tot 100 lager te liggen dan de bodemclassificatie toelaat voor toepasbare bodem. Lokale condities in de plas en de rivier spelen een rol bij het acceptatiecriterium tijdens storten, maar het generieke effect van storten is dusdanig groot dat dit de waterkwaliteit domineert en tot overschrijding van de immissietoetswaarde voor zowel de plas als rivier leidt.

Na stort (de steady state) spelen de verschillen tussen de lokale condities een grotere rol. Met name in de Rijntakken (botsproef locatie Ravenswaarden ) wordt de immissietoetswaarde voor de rivier voor bijna alle stoffen gehaald. Voor de Maas (botsproef locatie Kesselse Waarden) blijven er voor meerdere stofgroepen (metalen, PAK’s, gechloreerde verbindingen) overschrijdingen van de immissietoetswaarden. Lokale condities spelen een cruciale rol of in de rivier voldaan kan worden aan de immissietoetswaarde.

A collision test is intended as a critical test of the operation and effects of the legal instruments and to gain insight into the operation and effects of the associated core instruments. It also considers whether the process is fast, flexible, and whether it ultimately leads to good environmental quality. With the introduction of the Environmental Act on January 1, 2024, the application of soil or dredged material in deep puddles requires a permit for new activities (with a 3-year transition period for ongoing activities). A new aspect of the permit is that the effect of the application on water quality must be tested. The Water Framework Directive does not allow (temporary) deterioration. For the assessment, the emission test value from the Emission Test Handbook was used, applied to two example locations. The collision tests conducted for two example locations focus on issues related to the emission of Water Framework Directive priority substances from the applied soil and the impact on the water quality of the respective deep puddles and connected rivers. Both the dumping phase during the application of soil or dredged material and the steady state phase after dumping were considered.

Key Conclusions
- Dumping Phase: for both deep puddles and connected rivers, several substances exceed the emission test value in both the deep puddles and the river. Dumping (and to a lesser extent the location) dominates water quality.
- Steady State: even after dumping, water quality in both puddles remains above the emission test value. For the rivers, fewer substances exceed the emission test value, and the exceedance is more location-specific.
- Compliance: to meet the emission test value for the deep puddle (during the dumping phase), the acceptable concentrations in the soil must be 10 to 100 times lower than the soil classification allows for applicable soil. Local conditions in the puddle and river play a role in the acceptance criterion during dumping, but the generic effect of dumping is so significant that it dominates water quality and leads to exceedance of the emission test value for both the puddle and river.
- Post-Dumping: differences between local conditions play a larger role. In the Rhine branches (collision test location Ravenswaarden), the emission test value for the river is met for almost all substances. For the Meuse (collision test location Kesselse Waarden), several substance groups (metals, PAHs, chlorinated compounds) continue to exceed the emission test values. Local conditions are crucial in determining whether the river can meet the emission test value.