Details

Tijdens de zomer en herfst van 2018 daalde de afvoer op de Rijn als gevolg van aanhoudende droogte. Hierdoor daalde de waterdiepte en kon niet alle vracht worden vervoerd. Voor enkele bedrijven ontstonden flinke problemen doordat de aan- en afvoer van goederen over water stokte. Vanuit de logistieke sector (verladers, bevrachters) zijn er bij aankomende droogteperiodes maatregelen te nemen om beter te anticiperen op verminderde waterdiepte. De huidige voorspellingen die worden ontsloten betreffen echter geen waterdiepte maar waterstand, en bovendien kijken die niet ver genoeg vooruit om adequate tactische en strategische keuzes te maken. Mogelijk dat ook voor de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW), die actief wordt bij dreigende watertekortsituaties, een verwachting in waterdiepte nuttig is voor het nemen van beslissingen met betrekking tot keuzes in waterverdeling. Er is geconstateerd dat tijdens langdurige droogteperiodes met lage rivierafvoeren behoefte is aan een verwachting van de waterdiepte op de Nederlandse rivieren voor een langere termijn van 6-8 weken, en in het bijzonder voor de Rijntakken (Boven-Rijn, Waal, Pannerdensch Kanaal, Neder-Rijn, Lek en IJssel). In deze studie is een procesbeschrijving opgesteld hoe te komen tot een verwachting van de waterdiepte voor de Rijntakken, op basis van bestaande informatie, zowel voor een scenario met een statische bodem als (eerste aanzet) met een dynamische bodem. Zodra een droogte periode zich aankondigt, kan dit proces doorlopen worden en zo een diepteverwachting afgegeven worden. Het proces is eenmalig doorlopen, en er is kwalitatieve beschouwing gegeven van de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid waarmee een verwachting kan worden afgegeven. Een verwachting heeft alleen waarde, als deze de juiste informatie levert om een beslissing te kunnen nemen. Er is een beknopte verkenning uitgevoerd naar de toepassingswaarde van de diepteverwachtingen. Dit is gedaan enerzijds via een scan van literatuur, anderzijds door in gesprek te gaan met een klankbordgroep (bijeenkomst) en de transportsector (enquête). Aan de hand hiervan is geconcludeerd dat er behoefte is binnen de natte transportsector naar langere-termijn verwachtingen. Het is aanbevolen om in 2021 als pilot langere-termijn diepteverwachtingen met de statische bodem te gaan afgeven tijdens droogte, en zo te ontdekken of de afgifte meerwaarde heeft. Het stappenplan is hiervoor concreet genoeg en vrij eenvoudig te doorlopen. Belangrijke bevindingen zijn dat (1) in het stappenplan is opgenomen dat afvoerreeksen van de Duitse BfG nodig zijn, omdat die momenteel de beste verwachting geven, dat (2) multibeam-peilingen van de bodemligging op een gegeven moment minder geschikt zijn dan CoVadem-data (die zijn actueler en op een gegeven moment voldoende qua nauwkeurigheid en dichtheid), en dat (3) de wijze waarop een dynamische bodemverwachting wordt meegenomen nog aanvullende analyse vraagt.